مثانه نوروژنیک ، همچنین به عنوان اختلال عملکرد دستگاه ادراری تحتانی نوروژنیک (NLUTD) شناخته می شود، وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که آسیب عصبی ارتباط بین مغز و مثانه را مختل کند. این می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در کنترل مثانه شود، از جمله بی اختیاری ادرار، تکرر ادرار و فوریت ادرار.
دلایل مختلفی برای مثانه نوروژنیک وجود دارد، از جمله:
- آسیب نخاعی: این شایع ترین علت مثانه نوروژنیک است. آسیب های نخاعی می تواند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب برساند.
- مولتیپل اسکلروزیس (MS): ام اس بیماری است که به غلاف میلین که رشته های عصبی را احاطه کرده است آسیب می رساند. این می تواند انتقال سیگنال های عصبی به مثانه را مختل کند.
- بیماری پارکینسون: بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد. می تواند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب برساند.
- سکته مغزی: سکته مغزی می تواند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب برساند.
- دیابت: دیابت می تواند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب برساند.
- تومورهای مغزی: تومورهای مغزی می توانند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب بزنند.
- تومورهای طناب نخاعی: تومورهای نخاعی می توانند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب بزنند.
- نقایص مادرزادی: نقایص مادرزادی نخاع، مانند اسپینا بیفیدا، می تواند به اعصاب کنترل کننده عملکرد مثانه آسیب برساند.
علائم مثانه نوروژنیک
علائم این بیماری بسته به علت و شدت بیماری می تواند متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- بی اختیاری ادرار: از دست دادن غیرارادی ادرار است. بی اختیاری ادرار می تواند ناشی از ضعف عضله مثانه، فعالیت بیش از حد عضله مثانه یا مشکل در عضلات اسفنکتر باشد که جریان ادرار را کنترل می کنند.
- تکرر ادرار: این نیاز به دفع ادرار بیشتر از حد معمول است. می تواند ناشی از ضعف عضله مثانه، فعالیت بیش از حد عضله مثانه یا مشکل در احساس پر بودن مثانه باشد.
- فوریت ادراری: این نیاز ناگهانی و شدید به ادرار کردن است. این می تواند ناشی از فعالیت بیش از حد عضله مثانه یا مشکل در احساس پر بودن مثانه باشد.
- احتباس ادرار: ناتوانی در دفع ادرار. این می تواند ناشی از ضعف ماهیچه مثانه، فعالیت بیش از حد عضله مثانه یا مشکل در عضلات اسفنکتر باشد که جریان ادرار را کنترل می کنند.
- عفونت های دستگاه ادراری (UTIs): عفونت ادراری در افراد مبتلا به مثانه نوروژنیک شایع تر است. این به این دلیل است که مثانه کمتر قادر به تخلیه کامل است، که می تواند به باکتری ها اجازه رشد دهد.
پزشک بر اساس سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی، مثانه نوروژنیک را تشخیص می‌دهد:
- آزمایش ادرار: این آزمایش علائم عفونت یا سایر مشکلات ادرار را بررسی می کند.
- کشت ادرار: این آزمایش وجود باکتری در ادرار را بررسی می کند.
- سونوگرافی: این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از مثانه و کلیه ها استفاده می کند.
- سیستورتروسکوپی: این آزمایش شامل قرار دادن یک لوله نازک با دوربین در مثانه برای بررسی مشکلات داخل مثانه و مجرای ادرار است.
- الکترومیوگرافی (EMG): این تست فعالیت الکتریکی عضلات مثانه و مجرای ادرار را اندازه گیری می کند.
روشهای درمان
درمان مثانه نوروژنیک به علت و شدت بیماری بستگی دارد. هدف از درمان بهبود کنترل مثانه و جلوگیری از عوارضی مانند بی اختیاری ادرار است.
گزینه های درمانی برای مثانه نوروژنیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروها: داروهای متعددی وجود دارد که می‌توانند برای درمان مثانه نوروژنیک استفاده شوند، از جمله آنتی کولینرژیک‌ها، بتا بلوکرها و شل‌کننده‌های عضلانی.
- کاتترها: کاتتر لوله نازکی است که برای تخلیه ادرار به مثانه وارد می شود. کاتترها را می توان به صورت موقت یا طولانی مدت استفاده کرد.
- تمرین مثانه: تمرین مثانه تحت نظر متخصص فیزیوتراپی کف لگن نوعی درمان است که به افراد می آموزد چگونه ماهیچه های مثانه خود را کنترل کنند.
- تحریک الکتریکی: از تحریک الکتریکی می توان برای کمک به شل شدن عضلات مثانه یا تحریک اعصاب کنترل کننده عملکرد مثانه استفاده کرد.
- جراحی: جراحی ممکن است گزینه ای برای افرادی باشد که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند.
