کولوستومی یک روش جراحی است که یک سوراخ (استوما) در شکم ایجاد می کند تا جریان مواد زائد را از روده بزرگ یا رکتوم منحرف کند. استوما معمولاً با وارد کردن بخش سالم کولون یا رکتوم از طریق دیواره شکم و چسباندن آن به پوست تشکیل می شود. این اجازه می دهد تا ضایعات از طریق استوما از بدن خارج شده و به کیسه جمع آوری که روی شکم بسته می شود، بروند.
دو نوع اصلی کلستومی وجود دارد:
- لوپ کولوستومی: در کولوستومی لوپ، حلقه ای از کولون از دیواره شکم وارد شده و به پوست متصل می شود. این نوع کلوستومی اغلب موقتی است و پس از درمان بیماری زمینه ای قابل برگشت است.
- کولوستومی انتهایی: در کولوستومی انتهایی، انتهای کولون از دیواره شکم وارد شده و به پوست متصل می شود. این نوع کلوستومی اغلب دائمی است و قابل برگشت نیست.
تصمیم گیری برای انجام یا عدم انجام کولوستومی یک تصمیم پیچیده است که توسط تیمی از پزشکان گرفته می شود. این تصمیم بر اساس عوامل مختلفی از جمله شرایط زمینه‌ای، سلامت کلی بیمار و ترجیحات بیمار است.
موارد کاربرد
کلستومی اغلب برای درمان شرایط مختلف انجام می شود، از جمله:
- انسداد روده: ممکن است برای رفع انسداد روده بزرگ یا رکتوم که مانع از عبور مواد زائد می شود، کولوستومی لازم باشد. این می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند بافت اسکار، تومورها یا مدفوع نهفته باشد.
- افتادگی رکتوم: کولوستومی ممکن است برای درمان افتادگی رکتوم ضروری باشد، که زمانی رخ می دهد که رکتوم از مقعد بیرون بزند. این می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ضعیف شدن عضلات یا آسیب عصبی باشد.
- سرطان: ممکن است برای درمان سرطان کولون یا رکتوم کولوستومی لازم باشد. در برخی موارد، کولوستومی ممکن است برای منحرف کردن موقت جریان زباله در حین درمان سرطان انجام شود. در موارد دیگر، کولوستومی ممکن است برای برداشتن دائمی بخش سرطانی کولون یا رکتوم ضروری باشد.
- تروما: کولوستومی ممکن است برای درمان ضربه به کولون یا رکتوم ضروری باشد. این می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، مانند تصادف رانندگی یا زخمی شدن گلوله.
بی اختیاری گاز و مدفوع
بی اختیاری گاز و مدفوع مشکلات رایجی هستند که ممکن است بعد از عمل کولوستومی رخ دهند.
بی اختیاری گاز روده ، به ناتوانی در کنترل عبور گاز از رکتوم اشاره دارد. این می تواند پس از کولوستومی اتفاق بیفتد، زمانی که مسیر طبیعی دفع گاز به دلیل استوما تغییر می کند. افراد ممکن است در کنترل انتشار گاز با مشکل مواجه شوند که منجر به موقعیت های شرم آور می شود.
از سوی دیگر، بی اختیاری مدفوع شامل دفع ناخواسته مدفوع است. پس از کولستومی، بی اختیاری مدفوع می تواند به دلایل مختلفی مانند تغییر در عادات روده، تغییر آناتومی روده، یا مشکلات دستگاه کولوستومی رخ دهد. ممکن است کنترل دفع مدفوع برای افراد چالش برانگیز باشد که منجر به تصادفات و ناراحتی می شود.
مدیریت بی اختیاری گاز و بی اختیاری مدفوع پس از کولستومی اغلب شامل اصلاح رژیم غذایی، تمرینات کف لگن تحت نظر متخصص فیزیوتراپی کف لگن، مراقبت مناسب از استوما و استفاده از لوازم کولوستومی مناسب برای جلوگیری از نشت است.
زندگی با کولوستومی
مراقبت از استوما: مراقبت مناسب از استوما برای جلوگیری از تحریک و عوارض پوست ضروری است. این شامل تعویض منظم کیسه استومی، تمیز و خشک نگه داشتن پوست اطراف استوما و استفاده از محصولات مناسب توصیه شده توسط متخصصان است.
ملاحظات غذایی: برخی غذاها ممکن است بر خروجی استوما تأثیر بگذارند. مهم است که با یک متخصص تغذیه کار کنید تا بفهمید چگونه غذاهای مختلف می توانند بر برون ده استومای شما تأثیر بگذارند و رژیم غذایی خود را بر این اساس تنظیم کنید.
فعالیت بدنی: در بیشتر موارد، انجام کولوستومی نباید شما را از انجام فعالیت های بدنی محدود کند. با این حال، ضروری است قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که برای شما ایمن است.
چک آپ‌های معمول: قرارهای منظم پیگیری با پزشک برای نظارت بر سلامت استومای شما، رسیدگی به هر گونه مشکلی که ممکن است ایجاد شود و اطمینان از عملکرد صحیح کولوستومی شما ضروری است.
