یبوست در کودکان یک مشکل رایج در کودکان است که تقریباً از هر 20 مراجعه به پزشک اطفال 1 مورد به علت بروز یبوست است.
یبوست زمانی اتفاق می افتد که کودک در دفع مدفوع مشکل داشته باشد و در نتیجه رفع مدفوع به ندرت یا مدفوع سفت و خشکی ایجاد می شود که دفع آن می تواند دردناک باشد. در حالی که یبوست می تواند یک تجربه ناامید کننده هم برای کودک و هم برای والدین باشد، خبر خوب این است که اغلب موقتی است و می توان آن را به طور موثر با تغییرات رژیم غذایی، اصلاح شیوه زندگی و فیزیوتراپی کف لگن مدیریت کرد.
علائم و نشانه های یبوست در کودکان بسته به سن و عوامل فردی می تواند متفاوت باشد. با این حال، برخی از شاخص های رایج عبارتند از:
- دفع مدفوع به ندرت: این می تواند به عنوان داشتن دفع کمتر از حد معمول برای کودک شما تعریف شود.
- مدفوع سفت و خشک: مدفوع هایی که دفع آنها سخت یا دردناک است، نشانه کلیدی یبوست است.
- زور زدن یا درد در حین رفع مدفوع: کودکان ممکن است علائم زور زدن، غرغر کردن یا ناراحتی را در حین تلاش برای دفع مدفوع نشان دهند.
- درد یا گرفتگی معده: یبوست می تواند باعث درد و ناراحتی شکم شود.
- کثیف شدن: برخی از کودکان مبتلا به یبوست ممکن است دچار بی اختیاری مدفوع شوند که در آن مقدار کمی مدفوع نشت می کند. این می تواند به این دلیل اتفاق بیفتد که مدفوع سفت رکتوم را پر می کند و جایی برای نگهداری مدفوع مایع باقی نمی گذارد.
علل یبوست در کودکان
عوامل متعددی می تواند در ایجاد یبوست در کودک نقش داشته باشد. در اینجا به تفکیک رایج ترین علل اشاره شده است:
- عوامل رژیمی: رژیم غذایی کم فیبر و غذاهای فرآوری شده، محصولات لبنی یا نوشیدنی های شیرین می تواند منجر به یبوست شود. فیبر به حجیم و نرمی مدفوع کمک می کند و دفع آن را آسان تر می کند.
- کم آبی: ننوشیدن مایعات کافی می تواند باعث یبوست شود زیرا روده بزرگ آب زیادی را از مدفوع جذب می کند و آن را سفت و خشک می کند.
- تغییرات در روال: محیط های جدید، شروع مدرسه، سفر، یا اختلال در روال معمول توالت رفتن کودک می تواند عادات روده او را مختل کند و منجر به یبوست شود.
- آموزش توالت رفتن: کودکانی که در حال آموزش توالت هستند ممکن است به دلیل ترس از درد یا ناراحتی از حرکات روده خودداری کنند که منجر به یبوست شود.
- شرایط پزشکی: در برخی موارد، یبوست می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای مانند کم کاری تیروئید، بیماری هیرشپرونگ یا بیماری سلیاک باشد. با این حال، این موارد در کودکان کمتر شایع است.
یبوست عملکردی در مقابل یبوست ارگانیک:
تمایز بین یبوست عملکردی که شایع ترین نوع در کودکان است و یبوست ارگانیک بسیار مهم است. یبوست عملکردی زمانی رخ می‌دهد که هیچ بیماری زمینه‌ای وجود نداشته باشد که این مشکل را ایجاد کند. اغلب به عوامل رژیم غذایی یا رفتاری مربوط می شود.
از سوی دیگر، یبوست ارگانیک به دلیل یک ناهنجاری ساختاری یا وضعیت پزشکی ایجاد می شود که بر سیستم گوارشی تأثیر می گذارد. اگر مشکوک هستید که یبوست فرزندتان ممکن است ارگانیک باشد، بسیار مهم است که برای تشخیص و درمان مناسب با پزشک مشورت کنید.
نقش فیزیوتراپی در درمان یبوست در کودکان
فیزیوتراپی کف لگن می تواند مکمل ارزشمندی برای برنامه درمانی کودکان مبتلا به یبوست عملکردی باشد. فیزیوتراپیست ها متخصصان حرکتی هستند که برای ارزیابی و درمان طیف وسیعی از شرایط، از جمله مواردی که بر سیستم گوارشی تأثیر می گذارند، آموزش دیده اند. فیزیوتراپی چگونه می تواند کمک کند:
بیوفیدبک: این تکنیک از حسگرهایی استفاده می کند که روی عضلات کف لگن قرار می گیرند تا بازخوردی در زمان واقعی در مورد فعالیت عضلانی ارائه دهند. کودک می‌تواند یاد بگیرد که این ماهیچه‌ها را در حین اجابت مزاج به‌طور مؤثرتر آرام کرده و هماهنگ کند.
تمرینات عضلات کف لگن: تقویت و هماهنگ کردن عضلات کف لگن می تواند کنترل روده را بهبود بخشد و به دفع مدفوع کمک کند.
درمان دستی: یک فیزیوتراپیست ممکن است از تکنیک های دستی ملایم برای بهبود عملکرد عضلات کف لگن و رفع هرگونه سفتی یا ناراحتی که ممکن است به یبوست کمک کند استفاده کند.
وضعیت توالت رفتن: فیزیوتراپیست ها می توانند در مورد موقعیت مناسب برای حرکات روده توصیه کنند، که می تواند دفع مدفوع را برای کودکان آسان تر کند. این ممکن است شامل استفاده از مدفوع توالت برای بالا بردن زانوها و ارتقای حالت چمباتمه زدن باشد.
توصیه های مربوط به سبک زندگی: فیزیوتراپیست ها همچنین می توانند در مورد تغییرات رژیم غذایی، مصرف مایعات و برنامه های ورزشی که می تواند به ترویج عادات روده سالم کمک کند، راهنمایی ارائه دهند.
فواید فیزیوتراپی
- غیر تهاجمی و بدون دارو: بر خلاف ملین ها، فیزیوتراپی یک رویکرد غیر تهاجمی و بدون دارو است که به علت اصلی مشکل می پردازد.
- توانمندسازی و آموزشی: فیزیوتراپی با آموزش بدن به کودکان و نحوه مدیریت یبوست از طریق تمرینات و تکنیک‌ها، آنها را قادر می‌سازد تا سلامت روده خود را کنترل کنند.
- رویکرد مکمل: فیزیوتراپی می تواند به طور موثر در کنار سایر گزینه های درمانی مانند رژیم غذایی کار کند.
